Kirin ကဝယ်လိုက်တဲ့ ဘီယာကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်ငံက ဖက်စပ်လုပ်ငန်းတွေ ပြန်စိစစ်မည်ဟုဆို

ဂျပန်ပိုင် Kirin ဘီယာကုမ္ပဏီက မြန်မာနိုင်ငံမှာရှိနေတဲ့ သူ့ရဲ့ဖက်စပ်လုပ်ငန်းတွေကို ပြန်ပြီးစိစစ်သွားမယ်လို့ ထုတ်ပြန်ကြေညာလိုက်ပါတယ်။

အလားတူဘဲ Kirin ကုမ္ပဏီကို ရောင်းချဖို့ သဘောတူထားတဲ့ အမေရိကန်ပိုင် New Belgium ဘီယာကုမ္ပဏီကလည်း မြန်မာနိုင်ငံထဲက Kirin ရဲ့ ဖက်စပ် လုပ်ငန်းတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ လာမယ့် ဇန်နဝါရီလအတွင်း နှစ်ဖက် အစည်းအဝေးထိုင်ရာမှာ လက်ရှိ ထွက်ပေါ်နေတဲ့ ဝေဖန်မှုတွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ စုံစမ်းမေးမြန်းဖို့ရှိနေကြောင်း ဗွီအိုအေကို ပြောပါတယ်။ မအင်ကြင်းနိုင်က အပြည့်အစုံကို ဆက်လက်တင်ပြမှာပါ။

လူမျိုးတုံးသတ်ဖြတ်မှု ကျူးလွန်ကြောင်းစွပ်စွဲခံနေရတဲ့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ စီးပွားရေးအရ ဆက်စပ်နေတဲ့ ကုမ္ပဏီတွေနဲ့ Kirin ဘီယာကုမ္ပဏီက ပူးပေါင်းလုပ်ကိုင်နေတဲ့အပေါ် နိုင်ငံတကာ လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းတွေ ဘက်က ပြင်းပြင်းထန်ထန်ကန့်ကွက်နေကြတာဖြစ်ပါတယ်။ Kirin ကုမ္ပဏီရဲ့ ကြေညာချက်မှာတော့ မြန်မာနိုင်ငံမှာ လုပ်ကိုင်နေတဲ့ သူ့ရဲ့ စီးပွားရေးလုပ်ငန်းကြောင့် နိုင်ငံတကာမှာ ကုမ္ပဏီရဲ့ ဂုဏ်သိက္ခာထိခိုက်လာမယ့် အန္တရာယ်ကြီးမားလာနေကြောင်း ဖေါ်ပြထားပါတယ်။ ဒါပေမယ့် မြန်မာနိုင်ငံကနေ သူ့ကုမ္ပဏီရုပ်သိမ်းဖို့ထက် ဆက်လက် စီးပွားရေးလုပ်ကိုင်ရာမှာ အခြားကောင်းမွန်တဲ့ နည်းလမ်းတွေရှာဖွေမှာဖြစ်တယ်လို့ ကုမ္ပဏီကြေညာချက်မှာ ရေးသားထားပါတယ်။

အခုလို Kirin ရဲ့ကြေညာချက် ထွက်ပေါ်လာရတဲ့ အကြောင်းအရင်းကလည်း အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု ပြည်တွင်းဘီယာထုတ်လုပ်ငန်း အကြီးဆုံး လေးခုမြောက်ဖြစ်တဲ့ ကော်လိုရာဒိုအခြေစိုက် New Belgium ဘီယာကုမ္ပဏီကို ဝယ်ယူဖို့ ပြီးခဲ့တဲ့ သီတင်းပတ်က သဘောတူညီမှုရခဲ့ပြီးတဲ့နောက်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

နှစ်ပေါင်း ၂၉နှစ်သက်တမ်းရှိပြီးဖြစ်တဲ့ အမေရိကန် New Belgium ဘီယာကုမ္ပဏီဟာ ကျင့်ဝတ်သိက္ခာကို စောင့်ထိန်းတဲ့ ဒေသတွင်းစီးပွားရေးကုမ္ပဏီတခုဖြစ်သလို၊ သူတို့ကုမ္ပဏီကိုရောင်းချဖို့ သဘောတူခဲ့တဲ့ Kirin ကုမ္ပဏီလက်အောက်ခံ Lion Little World နဲ့ Kirin ရဲ့ နိုင်ငံတကာဘုတ်အဖွဲ့တို့နဲ့ လာမယ့် ဇန်နဝါရီလမှာ တွေ့ဆုံဆွေးနွေးတဲ့အခါမှာ မြန်မာနိုင်ငံထဲက Kirin ရဲ့ ဖက်စပ်လုပ်ငန်းတွေနဲ့ပတ်သက်လို့ စုံစမ်းမေးမြန်းဖို့ရှိနေကြောင်း New Belgium ကုမ္ပဏီ ပြောခွင့်ရ Leah Pilcer က အီးမေးလ်ကနေ ဗွီအိုအေကို တုံ့ပြန်ရေးသားခဲ့ပါတယ်။

New Belgium ဘီယာကို Kirin ကို မရောင်းဖို့ အရင်က ကန့်ကွက်ခဲ့တဲ့ အမေရိကန်ပြည်ထောင်စု အခြေစိုက် လူ့အခွင့်အရေးအဖွဲ့အစည်းတွေထဲမှာ ပါဝင်တဲ့ ကရင်အဖွဲ့အစည်း KOUSA ကတော့ မြန်မာစစ်တပ်နဲ့ စီးပွားရေး အရ ဆက်စပ်နေတဲ့ ဂျပန် Kirin ဘီယာကုမ္ပဏီကို ဆက်လက်ပြီး ဖိအားတွေ ပေးသွားဖို့ရှိကြောင်း အဖွဲ့ရဲ့အတွင်းရေးမှူး Greh Moo က ဗွီအိုအေကိုပြောပါတယ်။

“ပထမတခုကတော့ ကျနော်တို့ New Belgium ကို ဆက်ပြီးတော့ pressure လုပ်ပေးမယ်။ အဲဒါ pressure လုပ်ပြီးမှ သူတို့ employee တွေကိုလည်း educate လုပ်ပေးရမယ်။ မြန်မာပြည်အကြောင်း လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုတွေကိုလည်း သူတို့ အရင်ကဆိုရင် သိပ်မသိ ၊ သိပ်နားမလည်တာတွေကို သိဖို့ ကျနော်တို့မှာ တာဝန်ရှိတယ် သူတို့ကို educate လုပ်ပေးရမယ်။ လုပ်နေတဲ့အရာရှိတွေ ၊ သူတို့ ကုမ္ပဏီ ဘုတ်အဖွဲ့ကို Kirin ကနေတဆင့် ပြန်ပြီးတော့ pressure ပေးဖို့ပေါ့နော် ကျနော်တို့ တိုက်တွန်းမယ်၊ ပြီးတော့ State senator ဖြစ်ဖြစ်၊ Governor ဖြစ်ဖြစ်ပြီးတော့ ကျနော်တို့ US representatives တွေဆီမှာလည်း စာရေးမယ် ပြီးတော့ သူတို့နဲ့လည်း သွားတွေ့မှာပေါ့နော် New Belgium နဲ့ Kirin cooperation အကြောင်းအရာနဲ့ ပတ်သက်ပြီးတော့ပေါ့နော်။”

အခုလို New Belgium ဘီယာကုမ္ပဏီကို ဝယ်ဖို့ သဘောတူပြီးတဲ့နောက်မှာ Kirin ကုမ္ပဏီဘက်က မြန်မာနဲ့ ပတ်သက်လို့ ကြေညာချက်ထုတ်ပြန်လာတဲ့အပေါ်မှာ ကြိုဆိုကြောင်း Greh Moo ကဆိုပါတယ်။

“ဒါကို ကြားရတာက Encouraging news တခုပဲပေါ့နော်။ ကျနော်တို့ ပြောချင်တာက တပ်မတော်ကနေ Genocide case တွေဘာတွေလည်း charge ခံနေရတယ် ပြီးတော့ Human rights abuse တွေလည်း ရှိတာပေါ့။ ဒါပေမယ့် သူတို့ Kirin ကနေ ထွက်ဖို့အတွက် ကျနော်တို့ Pressure လုပ်တာမဟုတ်ဘူး။ ကျနော်တို့လုပ်ချင်တာက သူတို့ဟာ အခြား ကုမ္ပဏီနဲ့ပေါ့ ၊ တခုခုပေါ့ တပ်မတော်နဲ့ မပတ်သက်ဖို့ပေါ့နော် ကျနော်တို့ လိုချင်တာက ဒါပါပဲ။”

New Belgium ဘီယာကုမ္ပဏီကနေ ဗွီအိုအေကို အီးမေးလ်နဲ့ တုံ့ပြန်တဲ့ စာမှာလည်း လူအခွင့်အရေး အပေါ်ယုံကြည်မှု၊ လူသားဆန်မှုနဲ့ စာနာထောက်ထားမှု စတဲ့ သူတို့ ကုမ္ပဏီရဲ့ တန်ဖိုးတွေအတိုင်း Kirin ကုမ္ပဏီအနေနဲ့လည်း ဆက်လက်စောင့်ထိန်းမှာုဖြစ်တယ်ဆိုတာ ယုံကြည်ကြောင်း ဖေါ်ပြထားပါတယ်။

Kirin ကဝယ္လိုက္တဲ့ ဘီယာကုမၸဏီက ျမန္မာႏိုင္ငံက ဖက္စပ္လုပ္ငန္းေတြ ျပန္စိစစ္မယ္လို႔ေျပာ

ျမန္မာစစ္တပ္ပိုင္ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြနဲ႔ ဆက္စပ္ပတ္သက္ေနတယ္လို႔ စြပ္စဲြခံထားရတဲ့ ဂ်ပန္ပိုင္ Kirin ဘီယာကုမၸဏီက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာရွိေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕ဖက္စပ္လုပ္ငန္းေတြကို ျပန္ၿပီးစိစစ္သြားမယ္လုိ႔ ထုတ္ျပန္ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။

အလားတူဘဲ Kirin ကုမၸဏီကို ေရာင္းခ်ဖို႔ သေဘာတူထားတဲ့ အေမရိကန္ပိုင္ New Belgium ဘီယာကုမၸဏီကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက Kirin ရဲ႕ ဖက္စပ္ လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ လာမယ့္ ဇန္န၀ါရီလအတြင္း ႏွစ္ဖက္ အစည္းအေ၀းထိုင္ရာမွာ လက္ရွိ ထြက္ေပၚေနတဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ စံုစမ္းေမးျမန္းဖို႔ရွိေနေၾကာင္း ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။ မအင္ၾကင္းႏိုင္က အျပည့္အစံုကို ဆက္လက္တင္ျပမွာပါ။

လူမ်ဳိးတုံးသတ္ျဖတ္မႈ က်ဴးလြန္ေၾကာင္းစြပ္စဲြခံေနရတဲ့ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စီးပြားေရးအရ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ကုမၸဏီေတြနဲ႔ Kirin ဘီယာကုမၸဏီက ပူးေပါင္းလုပ္ကိုင္ေနတဲ့အေပၚ ႏိုင္ငံတကာ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြ ဘက္က ျပင္းျပင္းထန္ထန္ကန္႔ကြက္ေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ Kirin ကုမၸဏီရဲ႕ ေၾကညာခ်က္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ သူ႔ရဲ႕ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတကာမွာ ကုမၸဏီရဲ႕ ဂုဏ္သိကၡာထိခိုက္လာမယ့္ အႏၱရာယ္ႀကီးမားလာေနေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန သူ႔ကုမၸဏီရုပ္သိမ္းဖို႔ထက္ ဆက္လက္ စီးပြားေရးလုပ္ကိုင္ရာမွာ အျခားေကာင္းမြန္တဲ့ နည္းလမ္းေတြရွာေဖြမွာျဖစ္တယ္လို႔ ကုမၸဏီေၾကညာခ်က္မွာ ေရးသားထားပါတယ္။

အခုလို Kirin ရဲ႕ေၾကညာခ်က္ ထြက္ေပၚလာရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကလည္း အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ျပည္တြင္းဘီယာထုတ္လုပ္ငန္း အႀကီးဆံုး ေလးခုေျမာက္ျဖစ္တဲ့ ေကာ္လိုရာဒိုအေျခစိုက္ New Belgium ဘီယာကုမၸဏီကို ၀ယ္ယူဖို႔ ၿပီးခဲ့တဲ့ သီတင္းပတ္က သေဘာတူညီမႈရခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏွစ္ေပါင္း ၂၉ႏွစ္သက္တမ္းရွိၿပီးျဖစ္တဲ့ အေမရိကန္ New Belgium ဘီယာကုမၸဏီဟာ က်င့္၀တ္သိကၡာကို ေစာင့္ထိန္းတဲ့ ေဒသတြင္းစီးပြားေရးကုမၸဏီတခုျဖစ္သလို၊ သူတို႔ကုမၸဏီကုိေရာင္းခ်ဖို႔ သေဘာတူခဲ့တဲ့ Kirin ကုမၸဏီလက္ေအာက္ခံ Lion Little World နဲ႔ Kirin ရဲ႕ ႏိုင္ငံတကာဘုတ္အဖဲြ႔တို႔နဲ႔ လာမယ့္ ဇန္န၀ါရီလမွာ ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံထဲက Kirin ရဲ႕ ဖက္စပ္လုပ္ငန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ စံုစမ္းေမးျမန္းဖို႔ရွိေနေၾကာင္း New Belgium ကုမၸဏီ ေျပာခြင့္ရ Leah Pilcer က အီးေမးလ္ကေန ဗီြအိုေအကို တုံ႔ျပန္ေရးသားခဲ့ပါတယ္။

New Belgium ဘီယာကို Kirin ကို မေရာင္းဖို႔ အရင္က ကန္႔ကြက္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔အစည္းေတြထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ ကရင္အဖဲြ႔အစည္း KOUSA ကေတာ့ ျမန္မာစစ္တပ္နဲ႔ စီးပြားေရး အရ ဆက္စပ္ေနတဲ့ ဂ်ပန္ Kirin ဘီယာကုမၸဏီကို ဆက္လက္ၿပီး ဖိအားေတြ ေပးသြားဖို႔ရွိေၾကာင္း အဖဲြ႔ရဲ႕အတြင္းေရးမွဴး Greh Moo က ဗီြအိုေအကိုေျပာပါတယ္။

“ပထမတခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ New Belgium ကို ဆက္ၿပီးေတာ့ pressure လုပ္ေပးမယ္။ အဲဒါ pressure လုပ္ၿပီးမွ သူတို႔ employee ေတြကိုလည္း educate လုပ္ေပးရမယ္။ ျမန္မာျပည္အေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကိုလည္း သူတို႔ အရင္ကဆိုရင္ သိပ္မသိ ၊ သိပ္နားမလည္တာေတြကို သိဖို႔ က်ေနာ္တို႔မွာ တာ၀န္ရွိတယ္ သူတို႔ကို educate လုပ္ေပးရမယ္။ လုပ္ေနတဲ့အရာရွိေတြ ၊ သူတို႔ ကုမၸဏီ ဘုတ္အဖြဲ႔ကို Kirin ကေနတဆင့္ ျပန္ၿပီးေတာ့ pressure ေပးဖို႔ေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ တိုက္တြန္းမယ္၊ ၿပီးေတာ့ State senator ျဖစ္ျဖစ္၊ Governor ျဖစ္ျဖစ္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ US representatives ေတြဆီမွာလည္း စာေရးမယ္ ၿပီးေတာ့ သူတို႔နဲ႔လည္း သြားေတြ႔မွာေပါ့ေနာ္ New Belgium နဲ႔ Kirin cooperation အေၾကာင္းအရာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္။”

အခုလို New Belgium ဘီယာကုမၸဏီကို ၀ယ္ဖို႔ သေဘာတူၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ Kirin ကုမၸဏီဘက္က ျမန္မာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေၾကညာခ်က္ထုတ္ျပန္လာတဲ့အေပၚမွာ ႀကိဳဆိုေၾကာင္း Greh Moo ကဆိုပါတယ္။

“ဒါကို ၾကားရတာက Encouraging news တခုပဲေပါ့ေနာ္။ က်ေနာ္တို႔ ေျပာခ်င္တာက တပ္မေတာ္ကေန Genocide case ေတြဘာေတြလည္း charge ခံေနရတယ္ ၿပီးေတာ့ Human rights abuse ေတြလည္း ရွိတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူတို႔ Kirin ကေန ထြက္ဖို႔အတြက္ က်ေနာ္တုိ႔ Pressure လုပ္တာမဟုတ္ဘူး။ က်ေနာ္တို႔လုပ္ခ်င္တာက သူတို႔ဟာ အျခား ကုမၸဏီနဲ႔ေပါ့ ၊ တခုခုေပါ့ တပ္မေတာ္နဲ႔ မပတ္သက္ဖို႔ေပါ့ေနာ္ က်ေနာ္တို႔ လိုခ်င္တာက ဒါပါပဲ။”

New Belgium ဘီယာကုမၸဏီကေန ဗီြအိုေအကို အီးေမးလ္နဲ႔ တုံ႔ျပန္တဲ့ စာမွာလည္း လူအခြင့္အေရး အေပၚယံုၾကည္မႈ၊ လူသားဆန္မႈနဲ႔ စာနာေထာက္ထားမႈ စတဲ့ သူတို႔ ကုမၸဏီရဲ႕ တန္ဖိုးေတြအတိုင္း Kirin ကုမၸဏီအေနနဲ႔လည္း ဆက္လက္ေစာင့္ထိန္းမွာုျဖစ္တယ္ဆိုတာ ယံုၾကည္ေၾကာင္း ေဖၚျပထားပါတယ္။

VOA